بسمه تعالی

خَلِّصنا مِن النارِ یا رَب

معرب ومبنی

معرب : به اسمهایی که قابل تغییر میباشند یعنی در جملات مختلف نقشهای مختلفی را میپذیرند

وحالات اعرابی مختلف یعنی حرکت آخرآنها تغییر میکند

مثال: حسن ـــــــــــــــ← جاءَ حسنٌ        رأیتَ حَسَناً        سَلَمتُ عَلی حَسَنٍ

نکته : کلمه حسن درجمله اول فاعل ومرفوع-جمله دوم مفعول ومنصوب-جمله سوم مجروربه حرف جر

مبنی : به کلماتی که همیشه به یک شکل بوده وهیچگاه تغییر نمیکنندباوجود اینکه حالات اعرابی

مختلف میپذیرند  مثل : هُم ــــــــــــ هُم یکتبون الدَرسَ - وَجَدناهُم فی الطَریق -أخَذنا مِنهُم الکتاب

«کلمه  هُم در3جمله به یک شکل بوده با اینکه حالتهای مختلف اعرابی را گرفته است»

نگته مهم : کلیه کلمات مبنی اعرابشان محلی بوده وحرکات اعراب در آخرآنها ظاهر نمیشود

انواع مبنی:

الف: اسم

1- اسم اشاره:   هذا - هذه - ذلک - تلک - اولئک - هؤلاء

  هذا کتابٌ لا رَیبّ فبه    مبتدا محلاً مرفوع

2- اسم موصول : الذی - التی - الذینَ - اللاتی(خاص) مَن - ما(عام)

  هُوَ الذی خَلقَ السّماوات    خبرمحلا مرفوع 

به جمله بعد ازموصولات صله موصول میگویند

3- اسم استفهام ( کلمات پرسشی): أینَ - کیفَ - ماذا - مَن - ما- هَل -.....

أینَ تَذهَبُ؟ أذهَبُ الی المدرسه-أذهَبُ ماشیاً     مَن خَرَجَ؟ خرجَ علیٌ

در کلمات پرسشی بستگی به کلمه ای که در جواب به کارمیبریم داردتانقشش مشخص شود

4-اسم شرط: مَن  - ما - إن    که بعدازآنها دو فعل مضارع مجزوم می آید

 مَن یدرُس ینجَح

5- ضمیر : شامل کلیه انواع ضمیر میشودکه درمبحث گذشته گفتیم

ضمیرمنفصل ومتصل.... هو  هما  هم  ایاک ایاکما   ک  کما کم  ا- وا تَ تُما

هو قادرٌ     ایاک نعبُدُ      خرجوا   

ب:  فعل

1- فعل ماضی : کلیه صیغه های ماضی مبنی میباشند

2-فعل امر : کلیه صیغه های امر مبنی میباشد

3- فعل مضارع : فقط دو صیغه 6و 12 مبنی بقیه صیغه ها معرب است یَذهَبنَ تَذهَبنَ

ج:حروف :

کلیه حروف مبنی هستند

نکته :

1-کلماتی که حرکت آخر آنها فتحه( ــــَ ) باشد مبنی برفتح هُوَ

2-کلماتی که حرکت آخر آنها کسره (ــِـــ) باشد مبنی برکسر   کتابکِ  لــِلناصرینَ

3-کلماتی که حرکت آخر آنها ضمه (ـــُـــ) باشد مبنی بر ضم   

 4-کلماتی که حرکت آخر آنها ساکن ــــــــ°باشد مبنی بر سکون   مِن°